Ingekomen stukken

De toezegging en motielijst, zijn daar vragen over of naar aanleiding daarvan? Zo niet, dan stellen we dat hier weer ook vast en dan de lijst van ingekomen stukken.

Er zijn geen ingekomen stukken, dus ik ga ervan uit dat dat ook niet tot vragen leidt. Dan gaan we naar de inhoudelijke behandeling van de agenda. Ik kan me voorstellen dat we even twee minuten schorsen, want we gaan denk ik een aantal leden weg. Ik schors twee minuten. Goed, volgens mij kunnen we weer beginnen. Ik heropen de vergadering van de Commissie EDVW en we gaan beginnen met het inhoudelijke deel van de agenda en dat is als eerste punt 7 op de agenda. Het raadsvoorstel beleidsnota luchtkwaliteit met een behandeltijd van 150 minuten. De Raad wordt gevraagd de beleidsnota vast te stellen en daarmee de doelstellingen, uitgangspunten en maatregelen ter bevordering van luchtkwaliteit en de gezondheid van Utrecht. Een raadsvoorstel, zoals u weet, twee termijnen. We hebben, zoals ik zei, redelijk ruim de tijd, 150 minuten. En het is aan de Raad om daar een inbreuk op te leveren. Welke partij kan ik als eerste het woord geven? Mevrouw De Vries, Partij voor de Dieren?

Ja, dank voorzitter. In 2017 won Milieudefensie een kort geding tegen de staat, waarin werd gesteld dat de staat niet genoeg doet om de lucht in Nederland schoner en dus gezonder te maken. En de staat kreeg een paar jaar later in hoger beroep gelijk, maar dan aan de hand van de EU-normen en niet aan de hand van de WHO-waarden waar Milieudefensie nou precies naar wees. Een paar jaar waarin er werd gesteggeld over liever lagere normen in plaats van normaal opstropen en aan de slag gaan, terwijl de klimaatcrisis voortraast en niemand zit te wachten op het inademen van smeergewalmen. Wat de Partij voor de Dieren betreft moet dat beter en daar hebben wij sinds wij in deze raad zitten ook altijd flink op ingezet. Geen nieuwe biomassacentrales, mobiele werktuigen niet zinloos laten draaien, stoppen met hout verbranden buiten en ook met oud en nieuw letten op schone lucht. Ik heb heel hard naar de wc op en neer gerend. Sorry jongens, ik ben een beetje buiten adem. Maar goed, op de inhoud: wij zijn blij dat het college aan de slag gaat met die aangescherpte WHO-normen van 2021, want ja, dat is natuurlijk supermooi, dus het raadsvoorstel zullen wij dan ook steunen, want het is hoe dan ook een stap vooruit. Maar om van die stap nou ook echt een grotere sprong te maken, hebben wij verdere aanmoediging apparaat.

Een interruptie van de heer Cees Bos, Utrecht nu.

Ja, want ik gun haar even een adempauze. Maar over die WAO-norm, hè? Dat is natuurlijk leuk. Dat hebben we ook gezien in de RIP. Maar hoe realistisch is dat allemaal in het dagelijkse leven? In het echte leven zullen we maar zeggen.

Nou ja, wij denken dat dat best wel realistisch is en ook, hè? Niet alleen realistisch, maar heel erg nodig, noodzakelijk, want iedereen heeft recht op gezonde lucht. Iedereen moet gezonde lucht kunnen inademen. Je kiest er ook niet voor welke lucht je inademt. En goed, nou ja, wij als Partij voor de Dieren denken, er is geen andere keuze dan ons aan die WHO-waarden en normen te gaan houden.

Als tweede keer.

Maar die lucht die is helemaal niet zo schoon als er wel gezegd wordt. Die lucht is natuurlijk een utopie om te denken dat die lucht volledig schoon zal worden. Want wat heb je aan gezonde lucht als je vervolgens niet eens meer normaal kunt leven, dat je niet eens een normaal leven nog kunt opbouwen? Dus ik vraag me eigenlijk af, dan is de lucht hartstikke schoon, maar dan zit je vervolgens in een soort hutje met lompen aan te genieten van het leven of zo. Ik weet niet hoe ik dat moet voorstellen, voorzitter.

Ja goed, wij zien dat liever andersom, hè? Want hoe kun je een normaal leven leiden? Hoe kan je überhaupt leven als je ongezond bent? En nou ja, geen lucht hebt en naar naar lucht ademt, dan maakt het ook niet uit hoe je in je hutje zit.

De heer BOSCH De laatste keer.

Maar dan wat concreter, die lucht is schoner dan ooit, zal ik maar zeggen, en dan heb ik het vanaf de jaren 60, 70 naar nu toe, die is schoner dan ooit. Is het dan niet ondenkbaar om te zeggen dat als je gewoon daarmee doorgaat en de maatregelen blijft nemen, om te zeggen waar, waar ben je nu eigenlijk mee bezig om het uiteindelijk helemaal tot een waarde te krijgen waarbij de maatregelen nauwelijks nog een effect zullen hebben, maar het leven wel verminderd wordt? Wat is er dan zo slecht dat het toch nodig is?

Ja, wij delen de lezing niet, hè? Van Utrecht nu dat de lucht nou eenmaal, hè, schoner dan ooit is of ja, je hoeft er niks aan te gaan doen, want het leven verslechtert heel erg als je die normen wil gaan halen. Volgens mij zijn die WHO-normen opgesteld om een reden en namelijk dat de gezondheid van mensen van belang is. Dus voor ons staat dat buiten kijf dat je daar dan naar moet gaan streven. En ja, natuurlijk zitten daar ook maatregelen aan vast, want hoe ga je dat anders voor elkaar krijgen? En niet al die maatregelen zullen heel erg leuk zijn. Dat pleiten wij ook niet als de Partij voor de Dieren, maar hè, die maatregelen zijn nodig.

Duidelijk, u volgt uw betoog nog niet, want de heer De Pagter heeft ook nog een interruptie VVD.

Ja, voorzitter, dank ik. Ik ben wel benieuwd wat voor doelstelling de Partij voor de Dieren nou ziet, voor welk jaar dat dan zo bereikt moet worden, want we hebben nu de WAO-normen die in 2005 waren vastgelegd. Dat hebben we zo goed als bereikt. Ze zijn recentelijk bijgesteld, een aantal jaar geleden. Welk jaar heeft de Partij voor de Dieren nou voor ogen dat we dat bereikt moeten hebben?

Nou, die WAO-normen zijn natuurlijk aangescherpt, ook om een reden. Omdat er nieuwe informatie was gekomen en dat die WAO-norm van 2015 eigenlijk te laag bleek te zijn. Dus nou ja, als die normen gehaald zouden zijn, dan is dat natuurlijk mooi, want dat is een vooruitgang. Maar dat betekent niet dat we er al zijn met zijn allen qua tijdspad van wanneer de lucht zo schoon mogelijk moet zijn voor iedereen. Nou ja, dan kan de VVD natuurlijk raden. Wij willen dat natuurlijk zo snel mogelijk voor elkaar voor iedereen gedaan krijgen. Maar dat tijdspad, dat is wel een goede, voorzitter, want het tijdspad van deze beleidshoudtijd is inderdaad niet helemaal duidelijk.

Heel goed. Dan komt er nu inbreng, denk ik, van de heer De Pagter.

Voorzitter, ik kijk zo snel mogelijk is geen doel. Dan zet je het zelf alleen maar de hele tijd teleur te stellen, want zo snel mogelijk kan ook volgend jaar zijn, maar dan heb je hem nog niet. En het jaar erop is het ook nog niet. Welk concreet jaartal heeft Partij voor de Dieren nou echt voor ogen, want ja, dan moet je echt een concreet doel aanstellen.

Nou, dat ligt per maatregel erg anders en wat wij in elk geval, hè, dat kan ik ook al verklappen voor de VVD. Ik ga ook nog in op jaartallen en doelen, maar bijvoorbeeld op hout het ook binnen. Ja, daar hebben wij een concreter doel voor ogen en wat niet. 2030 is zoals het college voorstelt.

Ja, voorzitter, dan kom je meteen aan de maatregel die helemaal niet kan, hè? Dus leuk om op papier te zeggen, houtstook binnen gaan we verbieden, maar dat gaat niet daadwerkelijk leiden tot schonere luchtkwaliteit. Dus ja, voorzitter, de Partij voor de Dieren heeft gewoon een totaal onrealistisch doel om die WHO-normen op korte termijn te halen. Dat kan niet. De VVD deelt het ook om dat op lange termijn te doen, maar dan heb je het echt over richting 2050. Dus dat was gewoon. Interruptie, voorzitter. Ik hoef geen vragen te stellen de derde keer.

Dan nou, u moet een interruptie doen en dat heeft u niet gedaan volgens mij, dus dit mevrouw de Vries kan volgens mij verder met.

Haar betrokken. Nog heel even kort op reageren, voorzitter. Dat kan, want ik kijk natuurlijk heel erg uit naar de voorstellen van de VVD om de lucht schoner te maken. Mij lijkt het onze rol ook om daar vooruitstrevend in te zijn en dat gewoon te bepleiten dat het zo snel mogelijk moet. En dan kan ik me vervolgen.

U volgt het oog ja.

Even opzoeken waar ik was. Ja, wij willen het college dus aanmoedigen om zichzelf nog meer uit te gaan dagen. Want nu kiezen voor het halen van eigenlijk de lage EU-normen en het ook wel willen proberen zo dicht mogelijk bij de WHO-normen te komen. Maar erkent de wethouder dat die EU-normen politiek vastgelegde normen zijn die niet per se de beste keuzes zijn voor de gezondheid en het klimaat en dat er wel meer nodig is om zeker ervan te zijn dat die WHO-normen wel gehaald gaan worden? En stel dat die WHO-normen, wat een woord voorzitter, nou nog eens een keer worden geüpdatet tegen 2030 aan, dan vraagt mijn fractie zich wel af, wat gaat het college dan eigenlijk doen? Wordt het beleid er dan weer op aangescherpt? Nou ja, hoe ziet de wethouder dat? Graag een reactie. En dan houdt het ook nou het meest effectief zou zijn om zo snel mogelijk te stoppen met het binnenstoken en dan niet aan de hand van halfslachtig met dit weer niet en dan eigenlijk ook weer wel, maar gewoon een algeheel verbod lijkt ons wel zo duidelijk voor alle inwoners. En bovendien, gezond stoken bestaat helemaal niet, dus buiten code oranje of rood stoken, gezond stoken? Nou, dat lijkt ons dan ook niet te bestaan, niet in de openlucht, maar ook niet binnen. Nou, dat moet de wethouder toch ook zo zien, dus ziet ze mogelijkheden om dit algeheel binnenstookverbod niet pas zoals voorgesteld in deze beleidsnota in 2030 in te voeren, maar eerder? Ik ben heel erg benieuwd en ik hoop ook op een toezegging van de wethouder. Ook wil ik kort benoemen.

Interruptie van Leervast D. 66.

Ja, dank u wel, voorzitter. Volgens mij wordt de Partij voor de Dieren op zijn wenken bediend met dat houtstookverbod. Maar ik ben wel even benieuwd, hè? Er zitten natuurlijk ook nadelen aan. Als je dat morgen wil gaan invoeren, dan heb ik het met name over draagvlak bij inwoners. Volgens mij is het belangrijk dat je ook de tijd neemt en mensen gaat informeren. Ik ben wel even benieuwd hoe de Partij voor de Dieren hier tegenaan kijkt, want voor je het weet gaan we iets doen en krijgen we, nou ja, alleen maar mensen tegen het beleid in en bereik je volgens mij precies het tegenovergestelde.

Nou ja, ik deel hè met D66, wat informeren van mensen dat dat ontzettend belangrijk is. Dat lijkt me buiten kijf staan. Mensen moeten natuurlijk weten wat de regelgeving is en wat ze ook kunnen verwachten van de gemeente. Wat ik wat dat betreft niet met D66 deel, is dat het allemaal wel wat later kan en dat we dat ook hè? Beter voorzichtig en langzamer kunnen gaan uitvoeren dan sneller en juist om die reden dat ik net ook heb aangegeven. Het gaat hier wel om de gezondheid en wat ons betreft kan het niet vroeg genoeg komen.

Dit was de tweede.

Ja, maar nu doet de Partij voor de Dieren net of die twee niks met elkaar te maken hebben. Maar het tijd geven en mensen informeren en laten wennen aan het idee dat dingen gaan veranderen, dat kost nog tijd. Dat kan je toch niet binnen één of twee weken of maanden zelfs realiseren?

Nou was het maar zo dat we dat binnen een aantal maanden konden realiseren, voorzitter. Ja, het kost tijd om ergens aan te wennen. Nee, het kost niet per se tijd om als overheid ook een lijn te trekken en aan te geven welke richting we moeten opgaan.

Laatste keer ook niet.

Nou goed, ik denk dat het hier gewoon enigszins van dat meen ik ook veranderen over verschillen.

Mevrouw Swinkels, CDA.

Ja, dank voorzitter. Jij hierop doorgaand, daar was ik wel benieuwd naar. Er werd even gezegd van, ja, houd het ook binnen dan maar totaalverbod. Dat zou het meest effectief zijn, maar ik ben wel benieuwd, waar is dat op gebaseerd? Want we zien juist heel veel berichten van inwoners nu in onze mailbox binnenkomen, waarin mensen uitleggen dat het heel weinig verschil maakt dat ze juist een heel duurzaam huis hebben laten bouwen en dat dat juist heel goed samen ging en dat het ook volgens mij heel erg in gedrag zit hoe je omgaat met die kachel of etcetera in je huis. Dus waarom zou dit het meest effectief zijn?

Voorzitter, het zou het meest effectief zijn, omdat je daarmee de grootste uitstoot van fijnstof het grootst vermindert. Het vermindert ook het effectiefste en daarnaast kun je ook kijken naar de effectiviteit van zo'n regel. En dat heb ik ook al benoemd, hè? Voor inwoners is het heel duidelijk op zo'n manier wanneer je dat nou niet mag doen. Namelijk, doe het gewoon maar niet in plaats van dat je steeds online moet gaan kijken naar een stookwijzer. Nou is het nou nu wel of niet geldig of dat er bijvoorbeeld ook een handhaver bij je langs zou willen komen om even te checken of het wel goed gaat, want code rood, maar wanneer je bij de deur staat, is het al niet meer online te zien. Dat bedoel ik ook qua effectiviteit. Het is ook uitvoerbaar op zo'n manier.

U volgt u toch?

Dank u, voorzitter, want ik wilde ook nog even kort benoemen dat wij niet blij zijn met de uitzondering die scouting heeft gekregen op het buitenstookverbod. Want juist kinderen zijn heel erg kwetsbaar voor die schadelijke houtrook en naast houtstook en vuurwerk inperken is het rookvrij maken van buitenruimtes, hè? Het roken dus en daarmee stoppen. Dat is de meest effectieve maatregel die samen met die andere twee de meest effectieve maatregel tegen fijnstof. Het lijkt ons dan ook logisch om parken vrij te maken van rook. En eerder stelden wij voor om groengebieden rookvrij te maken met een motie en toegeven. Dat is dus best wel een brede term en ook niet zo heel behapbaar, maar parken, dat is gewoon best wel gedefinieerd. Dat lijkt ons goed behapbaar en de vraag is dan ook, kan het college toezeggen om deze mee te nemen, hè? Dus parken in Utrecht in de verkenning van de uitbreiding van rookvrije zones en dat ook mee te nemen in de roadmap rookvrij.

Interruptie van de heer, Depachte VVD.

Ja, voorzitter, dank. Ik hoor mevrouw De Vries nu een tijdje aan en ze wil nu ook een verbod binnen. Ze wil het vuurwerkverbod beter handhaven. Ze wil nu een rookverbod in parken gaan handhaven. Waar gaat mevrouw De Vries al die handhavingscapaciteit vandaan halen en hoe gaat ze dat ook doen?

Nou, ik heb het helemaal niet gehad over het handhaven van het vuurwerkverbod, overigens, voorzitter. Ja, waar ik de capaciteit van na wil halen. Kijk, het gaat hier ook heel erg om een normwijziging. En volgens mij hebben we dit debat al heel vaak over verschillende onderwerpen gevoerd en is onze houding daarin ook wel vrij duidelijk al. Namelijk, als je aangeeft als gemeente wat je niet wenselijk vindt, wat je niet zou willen, dan heb je buiten die handhavingscapaciteit om ook al een norm en krijg je daarmee ook, hè, bijvoorbeeld de gedragsverandering of, hè, die tijd gun je dan ook om te wennen aan zo'n norm en om daarmee ook gedragsverandering voor elkaar te krijgen, buiten zelfs het handhaven om.

De pacht de tweede keer.

Voorzitter, het is voor de Partij voor de Dieren dan belangrijk om symbolische maatregelen te nemen of om daadwerkelijk de luchtkwaliteit te verbeteren.

En vind ik een beetje een rare tegenstelling, want hè, voor ons is het natuurlijk belangrijk om effectieve maatregelen te nemen en om die luchtkwaliteit te verbeteren. En wij vinden dit helemaal geen symbolische maatregelen, want je neemt maatregelen die dus die norm veranderen.

Laatste keer, voorzitter. Het vuurwerkverbod in Utrecht is een symbolische maatregel gebleken. Dat hebben we allemaal gemerkt bij oud en nieuw. Het houtstokverbod is een symbolische maatregel, want het is niet te handhaven. Ook de gemeente Nijmegen heeft bijvoorbeeld besloten om dit niet in te voeren, omdat het niet te handhaven is. Het gaat niet leiden tot daadwerkelijke verbetering van de luchtkwaliteit. Dus laten we dat soort maatregelen nou niet nemen en meer de tijd nemen om ervoor te zorgen dat mensen mee kunnen komen in deze hele transitie.